Krajowy Zasób Nieruchomości został powołany, aby gospodarować gruntami Skarbu Państwa, przeznaczonymi pod budowę mieszkań z atrakcyjnymi stawkami czynszów. Jest to jeden z elementów wsparcia rządowego programu Mieszkanie Plus.
Podmiot ten utworzono na mocy ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości, jest on instytucją publiczną. Głównym jego celem jest zarządzanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa, które zostały powierzone Krajowemu Zasobowi Nieruchomości. Do jego zadań należeć będzie również:
- pozyskiwanie i sprzedaż gruntów,
- optymalizacja możliwości budowy mieszkań w ramach programu Mieszkanie Plus,
- wspieranie budownictwa socjalnego,
- pomoc dla społecznego budownictwa czynszowego,
- przygotowywanie inwestycji,
- kontrola już wybudowanych obiektów.
Najważniejsze decyzje podejmowane będą za pośrednictwem Rady KZN. Rada zajmować się będzie między innymi:
- akceptowaniem planu działania długoterminowego,
- dokonywaniem rozliczeń kwartalnych i rocznych,
- zaciąganiem pożyczek w razie potrzeby (powyżej 4 mln zł),
- podejmowaniem czynności w zakresie gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład Zasobu lub stanowiącymi własność KZN,
- odpowiadaniem za zakup nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa,
- opracowywaniem do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej programu gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład Zasobu, projektów wieloletnich strategii działania KZN, projektów rocznych planów finansowych KZN i rocznego sprawozdania finansowego i kwartalne sprawozdania z realizacji planu finansowego,
- kontrolą wykorzystywania nieruchomości, które zostały oddane w użytkowanie wieczyste w przetargu.
Działanie Krajowego Zasobu Nieruchomości będzie finansowane z:
- budżetu państwa w ramach dotacji celowych zawartych co roku w ustawie budżetowej, przeznaczonej na realizację określonych w ustawie zadań KZN,
- dotacji z budżetu państwa o charakterze podmiotowym,
- zysku z działalności w ramach gospodarowania nieruchomościami przekazanymi Zasobowi,
- zysku z tytułu odsetek od niezagospodarowanych pieniędzy przekazanych w depozyt,
- pieniędzy uzyskanych z budżetu UE, środków płynących z zagranicy,
- dobrowolnych darowizn, wpłat czy zapisów na rzecz KZN,
- zysku ze sprzedaży własności Zasobu,
- nie wymienionych, innych zysków z działalności Krajowego Zasobu Nieruchomości, np. kar umownych.
KZN będzie miał szerokie kompetencje w zakresie nieruchomości znajdujących się w jego zasobach. Będzie mógł oddać je w użytkowanie wieczyste, sprzedać, oddać w nieodpłatne użytkowanie jednostce samorządu terytorialnego, zamienić na inną nieruchomość, czy zamienić ją na odszkodowanie w wyniku wywłaszczenia.
Ponadto, jak czytamy w biuletynie informacji publicznej „Krajowy Zasób Nieruchomości Zadaniem będzie nadzorował najem, w tym wysokość czynszów, tak aby opłaty ponoszone przez najemców nie przekraczały wysokości określonych w przepisach wydanych na podstawie tej ustawy. Za naruszenie wymogów dotyczących wysokości czynszu zostały przewidziane kary administracyjne, nakładane przez prezesa KZN, w drodze decyzji, od której służy odwołanie do ministra.(…) KZN ma również dbać o spełnianie warunków dotyczących powierzchni mieszkań przeznaczonych na wynajem w danej inwestycji, wysokość opłat eksploatacyjnych czy warunki zawierania i wypowiadania umów najmu. Za jego pośrednictwem będą dokonywane nabory najemców, katalog kryteriów naboru został wskazany w ustawie, spośród kryteriów określonych w tej puli KZN będzie, dla każdej inwestycji odrębnie, po zasięgnięciu opinii gminy, ustalał kryteria pierwszeństwa.”
