W budynkach wielorodzinnych odbiorcą ciepła jest spółdzielnia mieszkaniowa, która następnie rozlicza się z kosztów zakupu ciepła dostarczanego do budynku z właścicielami poszczególnych lokali danego budynku. Do tego celu stosuje się metody wykorzystujące: wskazania ciepłomierzy (liczników), a także wskazania urządzeń wskaźnikowych, które nie stanowią przyrządów pomiarowych w rozumieniu przepisów metrologicznych, lecz biorą pod uwagę powierzchnię lub kubaturę danych lokali. Zwykle sezon grzewczy obejmuje 7 miesięcy (od października do kwietnia). Najczęściej na przełomie roku, czyli tak naprawdę w środku sezonu grzewczego, większość zarządców nieruchomości wielolokalowych dostarcza właścicielom oraz najemcom mieszkań rozliczenia za zużyte w roku ubiegłym ciepło.
Sposoby rozliczania opłat za ogrzewanie w budynkach wielorodzinnych
Podzielniki ciepła królują w w większości bloków zbudowanych jeszcze przed 1989 rokiem, czyli w obiektach posiadających pionowy układ centralnego ogrzewania. Ich konstrukcja pozwala na zamontowanie tylko jednego, głównego ciepłomierza, który mierzy zużycie ciepła dla całego budynku. Podzielniki nie są urządzeniami pomiarowymi, choć pozwalają na obliczenie udziału poszczególnych grzejników w ogólnej liczbie ciepła, które dostarczane jest do budynku.
Rozliczenia między dostawcą (przedsiębiorstwem energetycznym) a odbiorcą (spółdzielnią) ciepła mogą być również prowadzone według wskazań układu pomiarowego, czyli ciepłomierza (licznika ciepła).
Podstawowa różnica pomiędzy licznikiem ciepła a podzielnikiem polega na tym, że ten pierwszy musi być regularnie sprawdzany. Podzielnik nie podlega legalizacji, dlatego można poddać w wątpliwość jego jakość. Ciepłomierze montowane są w węzłach cieplnych w budynkach wielorodzinnych, z których rurami ciepło rozprowadzane jest do wszystkich mieszkań. W lokalach wystarczy wówczas zamontować podzielnik ciepła.
Liczniki ciepła nie są idealnym sposobem na rozliczenie opłat za ogrzewanie w budynkach wielorodzinnych, gdyż np. nie uwzględniają tego, iż mieszkania szczytowe są narażone na większe straty ciepła do otoczenia budynku. Dlatego też wskazania tego rodzaju podzielników poprawiane są mnożnikami zależnymi od położenia lokalu. Warto pamiętać, że oszacowania takiego mnożnika mogą różnić się nawet o 30% i więcej dla wybranego mieszkania.
W przypadku ryczałtu, właściciel danego lokalu płaci stały rachunek za ogrzewanie. Jego wysokość wyliczana jest na podstawie metrażu mieszkania. Opłatę ryczałtową za ogrzewanie trzeba uregulować nawet wtedy, gdy zima była łagodna, a grzejniki nie zostały odkręcone ani razu. Z drugiej zaś strony ryczałt sprawia też, że właściciele mieszkań zwykle ogrzewają je do oporu, a zarządca musi zamawiać więcej ciepła. Nie sprzyja to zatem oszczędzaniu. Posiadając podzielniki ciepła, lokatorzy płaciliby za faktyczne zużycie ciepła w swoim mieszkaniu.
